Καθώς κατά καιρούς διατυπώνονται προβληματισμοί από εκπαιδευτικούς για το θέμα της αξιολόγησης των μαθητών με Αναπηρία και Ειδικές Εκπαιδευτικές Ανάγκες επισημαίνεται ότι κυρίως για μαθητές που εντάσσονται σ΄ αυτές τις κατηγορίες και με βάση τη νομοθεσία για την ΕΑΕ και τις διεθνείς συμβάσεις για τα δικαιώματα των ΑμεΑ καθίσταται αναγκαία η συνεργασία όλων των εκπαιδευτικών, Γενικής και Ειδικής Αγωγής για τη δημιουργία ενός ενθαρρυντικού κλίματος και υποστηρικτικού περιβάλλοντος που θα δώσει την ευκαιρία στους μαθητές να αναδείξουν τις δεξιότητές τους στις απαιτήσεις των εξετάσεων. Για το λόγο αυτό, παρακαλούμε να λάβετε υπόψη τα εξής:

Ο τρόπος αξιολόγησης των μαθητών με αναπηρία και ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες καθορίζεται
α) για τα Γυμνάσια (ημερήσια και εσπερινά) με την υπ.αριθ. 28722/Γ2 (ΦΕΚ 276/16-03-2010) Υ.Α.
β) για τα Λύκεια με την υπ. αριθμ. Φ253/155439/Β6 (ΦΕΚ 2544 τ. Β/13-2-2009) Υ.Α.
γ) για τα ΕΠΑΛ και ΕΠΑΣ με την υπ. αριθμ. 23519/Γ2 (ΦΕΚ 258 τ.Β/15-3-2010) Υ.Α.

Επιπρόσθετα, λαμβάνοντας υπ όψιν τον νόμο 3699/2008 καθώς και τις εγκυκλίους:
Γ6/106/03-04-1992 μαθητές με δυσλεξία
Γ6/216/10-06-1997 τρόπος εξέτασης δυσλεξικών μαθητών
Γ6/532/09-05-2001 συμπληρωματικές οδηγίες για τον τρόπο εξέτασης των δυσλεξικών μαθητών/μαθητριών

Επισημαίνουμε τα παρακάτω:
(i) Εξετάζονται προφορικά οι μαθητές που έχουν γνωμάτευση από το ΚΕ.Δ.Δ.Υ,Κ.Ε.Σ.Υ ,Κ.Ε.Δ.Α.Σ.Υ. ή από άλλο δημόσιο ιατροπαιδαγωγικό κέντρο το οποίο είναι στη λίστα των εγκεκριμένων ιατροπαιδαγωγικών κέντρων του Υπουργείου Παιδείας.
(ii) ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΗ : ΑΠΟ 3 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ/2021 ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΑ ΑΡΜΟΔΙΑ ΓΙΑ ΠΡΟΦΟΡΙΚΑ ΕΙΝΑΙ ΜΟΝΟ ΤΑ Κ.Ε.Δ.Α.Σ.Υ.
(iii) Η γνωμάτευση ορίζει με σαφήνεια την ειδική εκπαιδευτική κατηγορία ή την ειδική μαθησιακή δυσκολία (δυσλεξία, δυσαναγνωσία, δυσορθογραφία, δυσαριθμισία, δυσαναγνωσία) στην οποία εμπίπτει ο μαθητής, το αν πρέπει να εξετάζεται προφορικά, καθώς και με ποιόν νόμο.
(ii) Οι γνωματεύσεις με τον προσδιορισμό γενικές μαθησιακές δυσκολίες, μαθησιακά προβλήματα, δυσκολίες μάθησης, συναισθηματικές δυσκολίες ή άλλο που δεν προσδιορίζεται ως ειδική μαθησιακή δυσκολία δεν εμπίπτουν στον προφορικό τρόπο εξέτασης.
(iii) Επισημαίνεται ότι οι μαθητές με τις ειδικές μαθησιακές δυσκολίες εξετάζονται προφορικά στα ίδια θέματα με τους υπόλοιπους συμμαθητές τους.
(iv) Ο ιδιαίτερος τρόπος εξέτασης (προφορικά) των δυσλεξικών μαθητών δεν συνιστά σε καμία περίπτωση επιεική αξιολόγηση αλλά σκοπεύει μόνο στην παροχή της δυνατότητας να εξωτερικεύσουν τις γνώσεις τους, τις οποίες δυσκολεύονται να αποδώσουν στο γραπτό λόγο.
(v) Πριν την προφορική εξέταση, ο εξεταστής επιβάλλεται να διαβάσει τη γνωμάτευση του μαθητή που εξετάζει λεπτομερώς.

Επισημάνσεις για τη διαδικασία της προφορικής αξιολόγησης
1) Η όλη διαδικασία πρέπει να γίνεται με κατανόηση και διακριτικότητα από όλους τους εκπαιδευτικούς.

2) Οι εξεταζόμενοι κατά την πρώτη τους προφορική εξέταση ενδέχεται να έχουν άγχος επειδή δεν γνωρίζουν τι πρόκειται να επακολουθήσει κατά τη διαδικασία. Επίσης, στο λύκειο ένας επιπλέον λόγος που αυξάνει το άγχος, είναι η ενδεχόμενη επαφή τους με μη-οικεία πρόσωπα της επιτροπής που τα εξετάζει. Το άγχος των εξεταζομένων μπορεί να εκφραστεί άμεσα, δηλ. με λεκτικό τρόπο, αλλά και έμμεσα δείχνοντας ανησυχία, ιδρώνοντας, μπερδεύοντας λόγια κτλ. Γι’ αυτό, όπου είναι εφικτό, η εξεταστική επιτροπή στο Λύκειο θα μπορούσε να απαρτίζεται από καθηγητές που να είναι οικείοι προς τους μαθητές. Εκπαιδευτικοί που είναι ενδεχομένως επιμορφωμένοι στις μαθησιακές δυσκολίες θα μπορέσουν να διευκολύνουν την όλη διαδικασία.

Διαμόρφωση κατάλληλων συνθηκών εξέτασης
Μαθητές που παρουσιάζουν μαθησιακές δυσκολίες συχνά εμφανίζουν και στοιχεία ελλειμματικής προσοχής, γεγονός που μπορεί να τους αποσυντονίσει. Γι’ αυτό θα πρέπει:
Να επιλέγεται χώρος όσο το δυνατόν με λιγότερα οπτικά, ακουστικά ερεθίσματα, π.χ. τα παράθυρα του χώρου να βλέπουν σε χώρο όπου δεν κινούνται πολλά παιδιά και έχει ησυχία.
Να επινοείται μια μη-λεκτική κίνηση προς το παιδί από τον εξεταστή, π.χ. ελαφρύ άγγιγμα στον ώμο όταν το παιδί φαίνεται αφηρημένο.
Αν ο μαθητής εμφανίσει έντονα στοιχεία υπερκινητικότητας προτείνεται ολιγόλεπτο διάλλειμα για να εκτονωθεί η ενέργειά του.
Κατά την εξέταση είναι απαραίτητο μετά από τη μεγαλόφωνη ανάγνωση του εξεταστή, τα θέματα να διαβάζονται φωναχτά και από το μαθητή ώστε να δίνονται οι απαραίτητες εξηγήσεις με στόχο την κατανόηση του περιεχομένου. Σε περίπτωση μη κατανόησης αναδιατυπώνουμε την ερώτηση με απλούστερο τρόπο.
Σε απαντήσεις του μαθητή που είναι πολύ συνοπτικές απευθύνουμε διευκρινιστικές ερωτήσεις και προτείνουμε να αναπτύξει περισσότερο ενώ του δίνεται επιπλέον χρόνος στην περίπτωση που το ζητήσει ή κρίνουμε ότι χρειάζεται.
Στα θεωρητικά μαθήματα, π.χ. ιστορία, αν ο μαθητής δυσκολευτεί να αποδώσει με συνεχή ροή λόγου θα τον διευκολύνουν οι ερωτήσεις με ερωτηματικές λέξεις (π.χ. ποιος, πότε, πού κτλ.). Η αξιολόγηση της έκθεσης να επικεντρώνεται στην κατανόηση των βασικών εννοιών και στην παρουσίαση του θέματος με λογικά επιχειρήματα από το μαθητή.
Στα πρακτικά μαθήματα (π.χ. φυσική, μαθηματικά, χημεία κτλ.) οι εκπαιδευτικοί επικεντρώνονται στο συλλογισμό που αναπτύσσει ο μαθητής για την επίλυση-απόδειξη της θεωρίας. Η βοήθεια στον μαθητή να παρουσιάσει από το πρόχειρό του αυτά που έχει κωδικοποιήσει-γράψει-σημειώσει-σχεδιάσει θα βοηθήσει να μη διακόπτεται η ροή της σκέψης του, γεγονός που ενδεχομένως να συμβεί αν ο καθηγητής γράφει στον πίνακα ή σε κόλλα ό,τι υπαγορεύει ο μαθητής.
Οι εξεταστές θα πρέπει να έχουν στη σκέψη τους πως ο δυσλεξικός μαθητής έχει αδυναμία στην απομνημόνευση τύπων και ορισμών. Επίσης, ενδέχεται να κάνει λάθος στη σωστή εφαρμογή πρόσημων και να κάνει λάθη στις πράξεις. Τότε, ο καθηγητής χρειάζεται να παρέμβει, να επισημάνει το λάθος στο πρόσημο ή στην πράξη, και να τον ενθαρρύνει να προχωρήσει.
Σε όποια σχολεία λειτουργούν τμήματα ένταξης κρίνεται απαραίτητη η συνεργασία του εκπαιδευτικού ειδικής αγωγής με την ομάδα των εκπαιδευτικών που συντάσσουν τα θέματα με στόχο την κατάλληλη προσαρμογή τους ανάλογα με τις δυσκολίες του μαθητή.
Τέλος, επισημαίνεται ότι η γνωμάτευση του μαθητή φυλάσσεται στον φάκελο και επιβάλλεται η τήρηση του απορρήτου για όσα γράφονται σε αυτή.

ΑΝΑΛΥΤΙΚΟΤΕΡΑ:
➢ Όπως αναφέρεται στο ΠΔ 46/2016, ΦΕΚ 74/Α/22-4-2016, οι προαγωγικές και απολυτήριες εξετάσεις διενεργούνται με την ευθύνη του Διευθυντή και του Συλλόγου διδασκόντων
➢ Οι μαθητές με αναπηρία και ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες που αναφέρονται στο Ν.3699/2008 (ΦΕΚ 199 Α΄) εξετάζονται προφορικά ή γραπτά, κατά περίπτωση και ανάλογα με τις δυνατότητές τους. Υ.Α. 23519/Γ2, ΦΕΚ 258/2010, Υ.Α. απόφαση 28722/Γ2(3), ΦΕΚ 276/2010, Φ253/155439/Β6/1612-2009 (ΦΕΚ 2544/Β/30-12-2009)
➢ Σύμφωνα με το Ν. 4074, ΦΕΚ 88/2012, (Κύρωση της Σύμβασης για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρίες και του Προαιρετικού Πρωτοκόλλου στη Σύμβαση για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρίες): «Σε όλες τις ενέργειες που αφορούν τα παιδιά με αναπηρίες, το συμφέρον του παιδιού είναι πρωταρχικής σημασίας» και τα άμεσα και αποτελεσματικά μέτρα για το σκοπό αυτό περιλαμβάνουν και «Την ενθάρρυνση, σε όλα τα επίπεδα του εκπαιδευτικού συστήματος, συμπεριλαμβανομένων και όλων των παιδιών από νεαρή ηλικία, μιας στάσης σεβασμού των δικαιωμάτων των ατόμων με αναπηρίες».
➢ Ακόμα, στο άρθρο 2 αναφέρεται :«εύλογη προσαρμογή σημαίνει τις κατάλληλες τροποποιήσεις και ρυθμίσεις, οι οποίες δεν επιβάλλουν ένα δυσανάλογο ή αδικαιολόγητο βάρος, όπου απαιτείται σε μια συγκεκριμένη περίπτωση, προκειμένου να διασφαλιστούν, για τα άτομα με αναπηρίες, η απόλαυση ή άσκηση, σε ίση βάση με τους άλλους, όλων των ανθρώπινων δικαιωμάτων και θεμελιωδών ελευθεριών».
➢ Βασικός στόχος της αξιολόγησης του μαθητή με ή χωρίς ΕΕΑ είναι η ανατροφοδότηση της εκπαιδευτικής διαδικασίας και ο εντοπισμός των μαθησιακών ελλείψεων με σκοπό τη βελτίωση της προσφερόμενης σχολικής εκπαίδευσης. Κατά την αξιολόγηση των μαθητών με ΕΕΑ λαμβάνονται υπ’ όψη τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά, ο ατομικός τρόπος, ο ρυθμός μάθησης και απόκρισης (π.χ. μαθητές/μαθήτριες με Διαταραχή Αυτιστικού Φάσματος (ΔΑΦ) προκειμένου να συγκεντρωθούν κατά την αξιολόγησή τους έχουν ανάγκη από διευκολύνσεις που ανταποκρίνονται στις προσωπικές στρατηγικές και πρακτικές που έχουν αναπτύξει ώστε για να εκφράσουν τη μέγιστη απόδοσή τους). Φ.251/ 77753 /Α5 /16-5-2019
➢ Επισημαίνεται ότι οι μαθητές με αναπηρίες αξιολογούνται με ιδιαίτερη βαρύτητα στις δυνατότητες που αναπτύσσουν και αξιοποιούν σε σχέση με την καθημερινή ζωή. Η αξιολόγηση των μαθητών/τριών με ή χωρίς ΕΕΑ δεν αναφέρεται μόνο στην επίδοσή τους στα διάφορα μαθήματα, αλλά και σε άλλα χαρακτηριστικά τους, όπως είναι η προσπάθεια που καταβάλλουν, το ενδιαφέρον τους, οι πρωτοβουλίες που αναπτύσσουν, η δημιουργικότητά τους, η συνεργασία τους με άλλα άτομα και ο σεβασμός των κανόνων λειτουργίας του σχολείου. «Οι μαθητές με αναπηρίες (ΑμεΑ) αξιολογούνται με βάση τις γενικές αρχές της αξιολόγησης. Όσον αφορά τους σκοπούς της αξιολόγησης των ατόμων αυτών, ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δίνεται στις δυνατότητες που ανέπτυξε και αξιοποιεί ο μαθητής σε σχέση με την καθημερινή ζωή. Επίσης, ιδιαίτερη έμφαση πρέπει να δίνεται α) στην αρχή της ολόπλευρης εκτίμησης της παρουσίας του μαθητή, ώστε η αξιολόγηση να μην εστιάζεται μόνο στις αδυναμίες του, β) στην παρωθητική αρχή της αξιολόγησης (ενθάρρυνση της προσπάθειας) και γ) στην συσχέτιση των δεδομένων. Υ.Α 21072α/Γ2, ΦΕΚ 303Β/2003
➢ Κατά τις ολιγόλεπτες, ωριαίες δοκιμασίες των τριμήνων και τις προαγωγικές και απολυτήριες εξετάσεις, οι μαθητές με Αναπηρία και Ειδικές Εκπαιδευτικές Ανάγκες/Ειδικές μαθησιακές Δυσκολίες εξετάζονται (προφορικά ή γραπτά σύμφωνα με τη γνωμάτευση που έχουν καταθέσει στο σχολείο) από τον οικείο καθηγητή ταυτόχρονα με τους μαθητές της τάξης στην οποία ανήκουν και στα ίδια θέματα, σύμφωνα με τις διατάξεις της παρούσας. (Εγκύκλιος 28722/Γ2/12- 03-2010 ΥΠΔΒΜΘ, σχετικά με το ν. 3699/2008 (ΦΕΚ 199 Α΄)
➢ Σύμφωνα με το ΠΔ 126/2016, ΦΕΚ 211/Α/11-11-2016 και το ΠΔ 46/2016, ΦΕΚ 74/Α/22-4-2016 τα θέματα των ενδοσχολικών εξετάσεων ορίζονται από τους διδάσκοντες το μάθημα και είναι κοινά για όλα τα τμήματα της τάξης. Τα άρθρα 5,6,7, (Π. .126/2016 (ΦΕΚ 211/Α/11-11-2016) αναφέρονται σε αποχρώντα λόγο διαφοροποίησης των θεμάτων, όπως π.χ. σε περιπτώσεις τμημάτων που δεν καλύφθηκε η ύλη για διάφορους λόγους, οπότε πρέπει να διαφοροποιηθούν τα θέματά τους από τα υπόλοιπα τμήματα. «5. Οι γραπτές προαγωγικές και απολυτήριες εξετάσεις διενεργούνται με την ευθύνη του Διευθυντή και του Συλλόγου διδασκόντων σε κάθε Γυμνάσιο. 6.Τα θέματα ορίζονται την ημέρα εξέτασης κάθε μαθήματος από τους διδάσκοντες το αντίστοιχο μάθημα κατά τη διάρκεια του σχολικού έτους και είναι κοινά για όλα τα τμήματα της τάξης. 7. Κατ' εξαίρεση είναι δυνατόν να δοθούν διαφορετικά θέματα, εάν συντρέχει αποχρών λόγος, ο οποίος αναγράφεται σε σημείωση στο έγγραφο που περιέχει τα θέματα και παράλληλα συντάσσεται και σχετική πράξη στο βιβλίο πράξεων του Διευθυντή του σχολείου».
➢ Η αξιολόγηση και η βαθμολόγηση των μαθητών που υποστηρίζονται στα Τμήματα Ένταξης γίνεται σε συνεργασία με τους εκπαιδευτικούς των τμημάτων που ανήκουν οι μαθητές. ΦΕΚ 1340/2002, Αριθ.Φ.353.1/324/105657/Δ1, Υ.Α. 27922/Γ6/08-03-2007 (449 Β΄), Εγκύκλιος 28722/Γ2/12-03-2010 ΥΠΔΒΜΘ, σχετικά με το ν. 3699/2008 (ΦΕΚ 199 Α΄), ΦΕΚ 2585/2018 Αριθ. 66082/Δ3. Οδηγίες – επισημάνσεις προς τους εκπαιδευτικούς Γενικής και Ειδικής Αγωγής για την εξέταση μαθητών με Αναπηρία/ Ειδικές Εκπαιδευτικές Ανάγκες / Ειδικές Μαθησιακές Δυσκολίες στις προαγωγικές και απολυτήριες εξετάσεις. Οι υποψήφιοι μαθητές με Αναπηρία/ Ειδικές Εκπαιδευτικές Ανάγκες / Ειδικές Μαθησιακές Δυσκολίες θα πρέπει κατά τη διάρκεια της εξέτασης να αντιμετωπίζονται με τέτοιο τρόπο, ώστε να είναι σε καλή ψυχολογική κατάσταση και να αποδώσουν σύμφωνα με τις γνώσεις και τις ικανότητές τους. Όταν ο/η εκπαιδευτικός αντιληφθεί ότι οι μαθητές αισθάνονται άγχος και στρες, είναι αναγκαίο να τους ενημερώσουν για τη διαδικασία αξιολόγησης και να τους καθησυχάσουν. Η διαδικασία της αξιολόγησης πρέπει να πραγματοποιείται με κατανόηση και διακριτικότητα με στόχο την ενίσχυση και ενθάρρυνση των μαθητών.

Α. Προφορική εξέταση μαθητών με Αναπηρία /ΕΕΑ/ΕΜΔ
Η αξιολόγηση των μαθητών με Αναπηρία /ΕΕΑ/ΕΜΔ με προφορικές δοκιμασίες συνιστά μια διαφοροποιημένη προσέγγιση που απορρέει από τις διαφοροποιημένες διδακτικές πρακτικές που οφείλεται να έχουν εφαρμοστεί προκειμένου να υποστηριχτούν μαθητές με Ειδικές Εκπαιδευτικές Ανάγκες. Πρόκειται για μαθητές ικανούς να παρακολουθήσουν το Αναλυτικό Πρόγραμμα Σπουδών της τάξης που φοιτούν, αλλά αντιμετωπίζουν δυσκολίες:
• στη διαχείριση του χρόνου, • στο γραπτό λόγο • στην απόδοση των γνώσεων και δεξιοτήτων τους με τους κοινούς τρόπους εξέτασης.
Η διαφοροποιημένη αυτή προσέγγιση κατά τη διαδικασία εξέτασης σκοπεύει μόνο στην παροχή της δυνατότητας για διευκολύνσεις που ανταποκρίνονται στις προσωπικές στρατηγικές και πρακτικές που έχουν αναπτύξει ώστε να εκφράσουν τη μέγιστη απόδοση των γνωστικών δεξιοτήτων τους, τις οποίες λόγω των γνωστικών άλλων δυσκολιών δυσκολεύονται να αποδώσουν με τους συνήθεις τρόπους, με τους οποίους αποδίδουν οι συνομήλικοί τους.

Β. Γραπτή εξέταση μαθητών με Αναπηρία /ΕΕΑ/ΕΜΔ Σύμφωνα με το Νόμο 4488/Τεύχος Α’ 137/13.09.2017, κεφάλαιο β …….«Κάθε φυσικό πρόσωπο ή νομικό πρόσωπο δημοσίου ή ιδιωτικού δικαίου υποχρεούται να διασφαλίζει την ισότιμη άσκηση των δικαιωμάτων των ΑμεΑ στο πεδίο των αρμοδιοτήτων ή δραστηριοτήτων του, λαμβάνοντας κάθε πρόσφορο μέτρο και απέχοντας από οποιαδήποτε ενέργεια ή πρακτική που ενδέχεται να θίγει την άσκηση των δικαιωμάτων των ΑμεΑ.

Ιδίως, υποχρεούται…….
γ) να παρέχει, όπου απαιτείται σε συγκεκριμένη περίπτωση, εύλογες προσαρμογές υπό τη μορφή εξατομικευμένων και κατάλληλων τροποποιήσεων, ρυθμίσεων και ενδεδειγμένων μέτρων, χωρίς την επιβολή δυσανάλογου ή αδικαιολόγητου βάρους,
ε) να προάγει με θετικά μέτρα την ισότιμη συμμετοχή και άσκηση των δικαιωμάτων των ΑμεΑ στον τομέα της αρμοδιότητας ή δραστηριότητάς του», μπορεί να τροποποιηθεί ο τρόπος εξέτασης των μαθητών με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες, και όχι το περιεχόμενο των εξεταζόμενων θεμάτων.

Τα θέματα αυτά μπορεί να έχουν τη μορφή: • διαβαθμισμένης δυσκολίας, • ερωτήσεις κλειστού τύπου, • αντιστοίχισης, • σύντομης απάντησης, • συμπλήρωσης κενών κτλ.
Στα σχολεία όπου λειτουργούν Τμήματα Ένταξης ή Παράλληλη Στήριξη προτείνεται η συνεργασία του/της εκπαιδευτικού ΕΑΕ της αντίστοιχης ειδικότητας με τους/τις εκπαιδευτικούς που συντάσσουν τα θέματα για τις εξετάσεις.
Ο στόχος αυτής της συνεργασίας είναι η εύλογη προσαρμογή των θεμάτων και η τελική αξιολόγηση, λαμβάνοντας υπ’ όψη τις μαθησιακές δυσκολίες ή τις Ειδικές Εκπαιδευτικές Ανάγκες του/της μαθητή.

Γ. Ενημέρωση εκπαιδευτικών για τις γνωματεύσεις των μαθητών με Αναπηρία ή/και ΕΕΑ/ΕΜΔ.
Οι εκπαιδευτικοί, προκειμένου να εξετάσουν και να αξιολογήσουν τους μαθητές με Αναπηρία ή/και ΕΕΑ/ΕΜΔ θα πρέπει απαραίτητα να έχουν ενημερωθεί από πριν για τις Ειδικές Εκπαιδευτικές Ανάγκες /Ειδικές Μαθησιακές Δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι μαθητές από τη γνωμάτευση που αυτοί προσκομίζουν στο σχολείο. Θα πρέπει να γνωρίζουν επίσης τις τυχόν προτάσεις παρέμβασης και αξιολόγησης που προτείνει ο δημόσιος φορέας αξιολόγησης σε σχέση με τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι μαθητές ώστε να τις έχουν ήδη εφαρμόσει τόσο κατά τη διάρκεια του σχολικού έτους, αλλά και να τις λάβουν σοβαρά υπόψη κατά την περίοδο των εξετάσεων σχετικά με τον τρόπο και τη διαδικασία εξέτασης και αξιολόγησης των μαθητών αυτών.

Δ. Εξέταση – Αξιολόγηση μαθητών στο Φάσμα του Αυτισμού (ΔΑΦ)
Κατά την αξιολόγηση – βαθμολόγηση οι μαθητές με Διαταραχές Αυτιστικού Φάσματος έχουν ανάγκη από πολύ συγκεκριμένες και προβλέψιμες διαδικασίες οι οποίες βοηθούν στη μέγιστη απόδοσή τους (π.χ. μπορεί να ζητήσουν να σταθούν όρθιοι ή μπορεί να αποδιοργανώνονται από το επίμονο βλέμμα,). Οι ερωτήσεις που τους απευθύνονται χρειάζεται να είναι: σύντομες και συγκεκριμένες, να δίνονται κατά μικρότερες περιόδους, να αποφεύγονται οι γενικού τύπου ερωτήσεις – παρατηρήσεις. Χρειάζεται να απευθύνονται παραινετικές ερωτήσεις, σε κάθε φάση της αξιολόγησης – βαθμολόγησης και να μεσολαβεί μικρός χρόνος αναμονής ή σιωπής προκειμένου οι μαθητές να απαντήσουν. Αποφεύγονται ερεθίσματα που παρενοχλούν τους μαθητές με .Α.Φ. να συγκεντρωθούν και αφορούν την ιδιαίτερη λειτουργικότητά τους ως προς τις αισθήσεις τους (θόρυβοι ή συζητήσεις στο περιβάλλον της αίθουσας, αποφυγή βλεμματικής επαφής, μεταβολές του φωτισμού κλπ.). Οι μαθητές με .Α.Φ. που συνοδεύονται από εκπαιδευτικό Παράλληλης Στήριξης (Π.Σ.) δικαιούνται να συνοδεύονται από τον/τη συγκεκριμένο/η εκπαιδευτικό και στην αξιολόγηση – βαθμολόγηση, ώστε να επιτυγχάνουν την εξοικείωση που χρειάζονται. Οι εκπαιδευτικοί Π.Σ. δεν παρεμβαίνουν, δεν εξηγούν, δεν βοηθούν τον/την εξεταζόμενο/η αλλά μπορούν να υποστηρίζουν τους μαθητές με τις μη λεκτικές παραινέσεις και τους οπτικούς δείκτες που έχουν καθιερώσει μεταξύ τους προκειμένου να επιτυγχάνεται η συνεργασία.

Ε. Εξέταση /Αξιολόγηση μαθητών με Ειδικές Μαθησιακές Δυσκολίες (Ε.Μ. .) ή/και ΔΕΠ-Υ
Όσον αφορά στους μαθητές με Ειδικές Μαθησιακές Δυσκολίες (Ε.Μ. .) προτείνονται τα εξής:
Οι μαθητές με ειδικές μαθησιακές δυσκολίες (δυσλεξία, δυσγραφία, δυσαναγνωσία, δυσορθογραφία) αντιμετωπίζουν κυρίως δυσκολίες στη διαχείριση του γραπτού λόγου και στην αυθόρμητη παραγωγή γραπτού και ρέοντος λόγου (π.χ. δυσκολίες στην ανάγνωση μεγάλων κειμένων, ασυνέπειες ως προς την ορθή γραφή και τη σύνταξη, αγνόηση των συμβόλων τονισμού και στίξης, κλπ.). Για τον λόγο αυτό άλλωστε αξιολογούνται με προφορικές δοκιμασίες. Καλό είναι οι ερωτήσεις που τίθενται κατά την προφορική εξέταση να διαβάζονται σιωπηλά από τους μαθητές και στη συνέχεια μεγαλόφωνα από τον/την εκπαιδευτικό, ώστε να παρέχονται οι απαραίτητες διευκρινίσεις και να γίνεται κατανοητό το περιεχόμενό τους. Σε περίπτωση που οι μαθητές δεν έχει κατανοήσει την εκφώνηση του θέματος, τότε καλό είναι να αναδιατυπώνεται η ερώτηση. Προτείνεται η ενθάρρυνση της ανάπτυξης μιας απάντησης που δεν θεωρείται επαρκής με παροχή διευκρινίσεων, ενώ καλό είναι να τους προσφέρεται χρόνος, στην περίπτωση που αυτός ζητηθεί και είναι αναγκαίος. Η εξέτασή τους πρέπει να διεξάγεται μέσα σ' ένα κλίμα ασφάλειας, αποδοχής και σεβασμού της ιδιαιτερότητάς τους . Γι’ αυτό το λόγο θα πρέπει να τους παρέχεται η δυνατότητα να χρησιμοποιούν το πρόχειρό τους, προκειμένου να σημειώσουν σ' αυτό οτιδήποτε κρίνουν απαραίτητο για το θέμα , το οποίο στη συνέχεια θα αναπτύξουν προφορικά. Σε καμία περίπτωση οι πρόχειρες σημειώσεις δεν συνυπολογίζονται στον τελικό βαθμό. Συχνά συνεμφανίζουν δυσκολίες στην συγκέντρωση και στην επικέντρωση προσοχής και απορροφώνται από τους θορύβους του «φόντου» (συζητήσεις στον διάδρομο, θορυβώδης κινητικότητα κλπ). Προτείνεται, ο χώρος όπου θα πραγματοποιηθεί ή γραπτή ή προφορική εξέταση να μην έχει πολλά οπτικά και ακουστικά ερεθίσματα. Όταν οι μαθητές κατά τη διάρκεια της προφορικής εξέτασης εμφανίζουν έντονα στοιχεία υπερκινητικότητας ή νευρικότητας, καλό είναι να διακόπτεται η διαδικασία εξέτασης με ένα ολιγόλεπτο διάλειμμα, ώστε να γίνεται «αποσυμπίεση» της έντασης με μια κινητική δραστηριότητα - διαδικασία μέσα στο χώρο. Οι εκπαιδευτικοί προτείνεται να βοηθούν τους μαθητές με παραινέσεις και μη λεκτικές συμπεριφορές διαμεσολάβησης και επικοινωνίας για επαναφορά των μαθητών στο έργο τους και αποτροπής της διάσπασής τους όταν αυτό κρίνεται απαραίτητο ως προς τη συγκέντρωση και ως προς την τήρηση του χρόνου και για να εξασφαλίζεται η αδιατάρακτη ροή της διαδικασίας.

ΣΤ. Εξέταση μαθητών με Αναπηρία /ΕΕΑ/ΕΜΔ στο μάθημα της Έκθεσης
Κατά την εξέταση των μαθητών στο μάθημα της Έκθεσης ,η αξιολόγησή τους θα πρέπει να επικεντρώνεται στην κατανόηση των βασικών αξόνων γύρω απ’ τους οποίους κινείται το θέμα και η κριτική ικανότητα του μαθητή όσον αφορά στη χρήση επιχειρηματολογίας στην παρουσίαση του θέματος. Στην περίπτωση της προφορικής εξέτασης, προτείνεται η χρήση της πρόχειρης σελίδας όπου οι μαθητές θα μπορούν να καταγράφουν σκέψεις και ιδέες για το θέμα, λέξεις ή ορισμούς που θεωρούν σημαντικούς, σχεδιαγράμματα και γενικά οτιδήποτε θεωρούν βοηθητικό στο να διευκολυνθούν ώστε να εκφράσουν προφορικά τις σκέψεις και τις απόψεις τους γύρω από το θέμα.

Ζ. Εξέταση μαθητών με Αναπηρία /ΕΕΑ/ΕΜΔ στα μαθήματα θετικών επιστημών
Κατά την εξέταση – αξιολόγηση των μαθημάτων των θετικών επιστημών καταβάλλεται προσπάθεια να αξιολογηθούν οι γνώσεις, η ανάπτυξη σκεπτικού και στρατηγικής επίλυσης των προβλημάτων πέραν των υπολογιστικών και διαχειριστικών δυσκολιών (π.χ. αναριθμητισμό) που άλλωστε συνιστούν μέρος των δυσκολιών των μαθητών με Ε.Μ. . Οι εκπαιδευτικοί θα πρέπει να έχουν υπόψη τους πως οι μαθητές παρουσιάζουν συχνά δυσκολίες στη βραχύχρονη και μακρόχρονη μνήμη και κατά συνέπεια στην από μνήμης αναπαραγωγή τύπων και ορισμών. Οι μαθητές που αντιμετωπίζουν Ε.Μ. . του τύπου δυσαριθμησίας, αστοχούν πολλές φορές στη χρήση των συμβόλων και των πρόσημων. Σε αυτήν την περίπτωση προτρέπουμε τους μαθητές να διατυπώσουν ξανά την απάντησή τους, χωρίς να τους υποδεικνύουμε τη σωστή απάντηση. Προκειμένου να μην καταναλώσουν όλο τον χρόνο τους στη λάθος κατεύθυνση, μπορεί να υποδειχθεί με μια γενική παραίνεση να προσέξουν τα σύμβολα και τα πρόσημα. Λαμβάνεται υπ’ όψη ο συλλογισμός και ο τρόπος που ακολούθησαν οι μαθητές για την επίλυση της άσκησης ή την απόδειξη μίας θεωρίας. Αν στην απάντηση κάποιου θέματος απαιτείται γραφική παράσταση και ο υποψήφιος αδυνατεί να γράψει, ο εξεταστής μπορεί να σχεδιάσει τη γραφική παράσταση καθ΄ υπόδειξη του εξεταζόμενου.

Η. Εξέταση μαθητών με Αναπηρία /ΕΕΑ/ΕΜΔ στα θεωρητικά μαθήματα
Όταν οι εξεταζόμενοι μαθητές με Αναπηρία /ΕΕΑ/ΕΜΔ καλούνται να απαντήσουν σε θέματα όπως είναι η Ιστορία, η Βιολογία κλπ., και εφόσον ο εξεταστής διαπιστώνει ότι οι εξεταζόμενοι αδυνατούν να αποδώσουν το εξεταζόμενο αντικείμενο με συνεχή λόγο, μπορούν να τους εξετάσει με την υποβολή ερωτήσεων, οι οποίες θα τον διευκολύνουν στην διατύπωση των γνώσεων, αλλά δεν θα πρέπει να είναι τέτοιας μορφής που θα υποδεικνύουν την απάντηση. Ερωτήσεις που αρχίζουν με συγκεκριμένες λέξεις, όπως: ποιος, πότε, πού, πώς, γιατί προτείνονται ως πιο πρόσφορες σ αυτή την περίπτωση, γιατί με αυτόν τον τρόπο η αξιολόγηση επικεντρώνεται στη διαπίστωση της κατανόησης των βασικών εννοιών του θέματος και ενεργοποιείται η κριτική ικανότητα των μαθητών. Αν κατά τη διάρκεια της προετοιμασίας των θεμάτων ή κατά τη διάρκεια της εξέτασης ο εξεταζόμενος ζητήσει την ανάγνωση κάποιου θέματος, τότε ο εξεταστής θα μπορούσε να επαναλάβει άλλη μία φορά την ανάγνωση κάποιου θέματος.

Θ. Εξέταση στη δεύτερη ξένη γλώσσα
Στο άρθρο 6 του v. 3699/2008, ύστερα από την παράγραφο 3 προστίθεται παράγραφος 3Α, ως εξής: «3.Α. Για τους μαθητές που φοιτούν σε σχολεία πρωτοβάθμιας και 9 δευτεροβάθμιας γενικής και επαγγελματικής εκπαίδευσης, με διαγνωσμένη από αρμόδιο δημόσιο φορέα (ΚΕΔΔΥ, Ιατροπαιδαγωγικά Κέντρα, Δημόσιο Νοσοκομείο) αναπηρία ή/και ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες, κατόπιν σχετικού αιτήματος των ασκούντων τη γονική μέριμνα δεν υπολογίζεται ο βαθμός εξέτασης της διδασκόμενης δεύτερης ξένης γλώσσας στο γενικό βαθμό προαγωγής ή απόλυσης.». Επισημαίνεται ότι η ιδιαίτερη αντιμετώπιση των εξεταζόμενων δεν συνιστά σε καμία περίπτωση επιεική αξιολόγηση ή άλλης μορφής ιδιαίτερη μεταχείριση, αλλά σκοπεύει μόνο στην παροχή της δυνατότητας να εξωτερικεύσουν τις γνώσεις, τις οποίες λόγω της πάθησής τους αδυνατούν να εξωτερικεύσουν με το γραπτό λόγο. Είναι αυτονόητο ότι, όλοι οι συμμετέχοντες στην επιτροπή εξέτασης των μαθητών με αναπηρία και ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες δεν επιτρέπεται να συμπεριφέρονται περιφρονητικά ή απαξιωτικά έναντι των εξεταζόμενων.( Φ.251/ 77753 /Α5 /16-5-2019)

Κατεβάστε το σχετικό αρχείο σε μορφή powerpoint και pdf